Stress met stress bestrijden? - blog Ineke Eebes

Stress met stress bestrijden?

Nu Covid 19 een A status heeft gekregen zie ik om me heen dat mensen zich weer meer zorgen beginnen te maken. Ook voor mij geldt dit in zekere mate. Wat gaat er gebeuren? Hoe gaat het straks met het werk, kinderen, opa en oma? Gaan we weer in lockdown? Hoe zit het met de scholen? Allemaal vragen waar veel onzekerheid omheen hangt en welke stress kunnen opleveren. Een geschikt moment om iets te schrijven over de effecten van chronische stress op het lichaam en vooral: wat doen we eraan?

Stress

Wat is stress precies? Wat doet dit met je lichaam en hoe kun je chronische stress verminderen? Stay with me.

Stress kan van buitenaf ontstaan zoals bij een leeuw die jou op wil eten. Het kan ook iets van binnenuit zijn zoals uitdroging bij vochtgebrek. Dit zijn concrete vormen van stress. In principe bedoel ik met stress: 'er is iets aan de hand en dit moet worden opgelost'. In reactie op dit 'iets' wordt er een cascade aan stofjes in gang gezet die jou allemaal helpen richting de oplossing. Je zou kunnen zeggen, je stress systeem gaat 'aan'. Wanneer je de oplossing hebt gevonden en je hebt het overleefd dan mag je weer in de rust stand. Dit is 'uit'. Aan en uit wordt allebei geregeld door cortisol, ons stress hormoon. Aan gebeurt automatisch bij elke vorm van stress. Uit kan alleen wanneer de juiste oplossing gevonden is.

Wat cortisol naast stress reguleren nog meer doet is ons immuunsysteem plat leggen. Zo kan er meer energie naar de spieren. Wanneer er een leeuw voor je neus staat heb je meer aan spieren dan aan een immuunsysteem. Die wordt wel weer aangezet als het acute gevaar geweken is.

Chronische stress

Waarom is dit belangrijk om te weten? Dat is omdat, vooral de afgelopen anderhalf jaar, veel mensen continu achternagezeten werden door een ingebeelde leeuw. Of je nou stress hebt omdat je moet rennen voor je leven, omdat je bang bent voor virussen, stress om het wel dragen van mondkapjes of om het niet dragen ervan, voor je lichaam maakt het geen verschil. Stress is stress en je lichaam reageert precies hetzelfde. Het probleem bij langdurige stress is, je bent aan, maar waar zit die uit knop! Je hebt een gepaste oplossing nodig. Komt die oplossing er niet? Dan is de kans er dat je richting een burn-out koerst. Bij een ingebeelde leeuw heb je dus een chronisch geactiveerd stress systeem en je immuunsysteem staat op non-actief. Je bent nu dus juist vatbaarder voor infecties.

Gelukkig kun je zelf heel veel doen nu je dit weet.

Wat te doen?

Twee dingen. De eerste ligt voor de hand. Ga kijken naar wat jou onrust bezorgt. Waar staat jouw leeuw voor? Zoek dus naar de oorzaak. Als je de leeuw hebt geïdentificeerd vraag je dit dan af: Kun je er iets aan doen? Ja? Doe het. Kun je er niks aan veranderen? Stop met zorgen maken. Het is volstrekt zinloos. Accepteer en zoek een manier om er mee te leven.

Tijdens je zoektocht kun je nog iets doen om jezelf te helpen ontspannen. Het is een truc om je lichaam een beetje te misleiden. Je kunt met behulp van acute stressprikkels, je chronische stress verminderen. Je lichaam kan immers 'uit', bij de gratie van helemaal 'aan'. En dit is het dan het tweede wat je kunt doen!

Kou is ACUTE STRESS! Dit is de 'aan' knop. Je brengt je lichaam in een staat van overleven waardoor je cortisol zijn plafond kan bereiken. Ik kan je verzekeren, hierna kan je echt uit. In deze tijd van het jaar is koude training iets lastiger natuurlijk dan wanneer het buiten vriest. Voor wie geen zin heeft om met zakken ijs te slepen, koud douchen werkt ook. Minimaal 30 seconden en dit stapje voor stapje uitbreiden.

Voor wie kou nog een bruggetje te ver is kan met ademhaling aan de slag. De verbonden ademhaling zoals onder andere Wim Hof het doet brengt je centraal zenuwstelsel tot rust. Op YouTube zijn tal van filmpjes te vinden over hoe je dit veilig kunt toepassen. Voor mij een dagelijkse routine geworden om de dag mee te starten.

Wat er gebeurt als je deze dingen frequent gaat toepassen is dat je gaat merken dat je beter met stress kan om gaan. Dezelfde stressoren zijn er nog wel, maar de leeuw blijkt ineens toch meer te lijken op een lief poesje. Oké, dat is misschien wat overdreven, maar je gaat zeker een beter incasseringsvermogen krijgen. Daarnaast zal de stressreactie minder lang duren en kun je steeds sneller weer in de ontspanning komen. Stress-handling wordt dit genoemd. Ginseng, valeriaan, kurkuma, omega 3 en ashwaganda helpen hierbij.

Zorg goed voor je ruimtepak

Bedenk ook dat chronische stress je berooft van je vitamines en mineralen. Voor een sterk immuunsysteem en de aanmaak van hormonen zijn een aantal zaken nodig. Eet veel groenten in variatie en combineer dit met eiwitten en gezonde vetten.

Juist in tijden van stress zijn mensen geneigd meer suiker en junkfood te eten en meer alcohol te drinken. Dit is logisch. Het ontspant even en geeft een kort beloningsgevoel maar uiteindelijk put je jezelf uit. Slik, wanneer het gezonde leefpatroon toch even niet lukt dan wat extra vitamines en mineralen. Een goeie multi bijvoorbeeld. Wat niet mag ontbreken is vitamine D, C, selenium, zink en omega 3. Ben je geen visliefhebber? Kies dan voor een goede visolie of algenolie.

Ook beweging is erg aan te raden voor een sterk weerbaar lijf. Dit ruimtepak is het enige pak dat je hebt tijdens dit verblijf op aarde. Zorg er daarom goed voor. En bovenal, wees mild. Voor jezelf en anderen. Dit is tevens een 'note to self'.

Ineke Eebes

Disclaimer: raadpleeg voor het juiste gebruik van supplementen een specialist wanneer je medicatie gebruikt of gezondheidsproblemen hebt.